NARM

Trauma rozwojowa a trauma relacyjna

Trauma rozwojowa, w odróżnieniu od traumy o charakterze szokowym, wiąże się z chronicznym brakiem zaspokojenia podstawowych potrzeb emocjonalnych – takich jak bezpieczeństwo, kontakt, autonomia czy przynależność – w okresie wczesnego dzieciństwa. Z kolei trauma relacyjna odnosi się do powtarzających się doświadczeń zrywania więzi, zaniedbania emocjonalnego, braku bezpiecznego przywiązania lub nieprzewidywalnych interakcji z opiekunami, które zaburzają zdolność jednostki do budowania trwałych, zdrowych relacji interpersonalnych.

Założenia modelu NARM

NeuroAffective Relational Model™ (NARM) to nowoczesne podejście terapeutyczne opracowane przez dr. Laurence’a Hellera, stworzone z myślą o leczeniu traumy rozwojowej i relacyjnej, najczęściej manifestującej się jako złożony zespół stresu pourazowego (cPTSD). Ten rozwojowo zorientowany model, zakorzeniony w neurobiologii, wyłonił się z wcześniejszych tradycji psychoterapeutycznych, takich jak psychoterapia psychodynamiczna, teoria przywiązania, terapia Gestalt oraz różne nurty psychoterapii somatycznej.

Celem terapii w modelu NARM jest transformacja nieadaptacyjnych wzorców tożsamości i relacyjnych schematów, które ukształtowały się w wyniku tych wczesnodziecięcych doświadczeń.

Rola terapeuty NARM

Terapeuta pracujący w nurcie NARM towarzyszy klientowi w procesie uświadamiania i transformacji głęboko zakorzenionych w ciele i w psychice strategii przetrwania, które ukształtowały się jako sposoby radzenia sobie w traumatyzujących warunkach. Mechanizmy te tworzą podstawę wzorców tożsamości, czyli głębokich identyfikacji powstałych w odpowiedzi na brak zaspokojenia kluczowych potrzeb emocjonalnych.

Kluczowe obszary interwencji obejmują:

  • rozpoznanie strategii przetrwania, które obecnie mogą ograniczać autentyczne funkcjonowanie;
  • wsparcie w odzyskiwaniu zdolności do samoregulacji emocjonalnej, bez konieczności ponownego przeżywania traumatycznych wspomnień;
  • zwiększenie samoświadomości oraz pomoc w odbudowie kontaktu z ciałem, emocjami i poczuciem własnej autentyczności.

Relacja terapeutyczna w NARM stanowi kluczową przestrzeń leczenia. Oparta jest na obecności, uważności i wspierającym towarzyszeniu terapeuty – bez oceniania, interpretowania czy prób „naprawiania” klienta.

Korzyści wynikające z terapii w modelu NARM

Praca nad głębokimi wzorcami relacyjnymi i poczuciem „ja” prowadzi do długofalowej transformacji, wykraczającej poza chwilową ulgę objawową (tj. redukcję lęku, depresji lub objawów PTSD). Model eliminuje również konieczność wnikliwego odtwarzania traumatycznych doświadczeń, minimalizując ryzyko retraumatyzacji. Jest także podejściem niepatologizującym dzięki czemu możliwe staje się w procesie terapii adresowanie głębokich pokładów wstydu i poczucia winy przeżywanych przez osoby z doświadczeniem traumy złożonej.

NARM uwzględnia integralność ciała, emocji, umysłu i relacji, co umożliwia kompleksowe podejście do procesu zdrowienia, a w procesie terapii odnoszenie się zarówno do przetwarzania informacji z poziomu góra-dół (tj. od doznań z ciała, przez emocje do interpretacji poznawczych) jak i dół-góra (w odwrotnym kierunku). Jest to jednak podejście nie-katartyczne.

Osoba korzystająca z terapii NARM nabywa umiejętność rozpoznawania własnych wzorców reagowania i regulacji afektywnej oraz behawioralnej w codziennych sytuacjach. Transformacja wzorców przywiązania i tożsamości sprzyja z kolei nawiązywaniu autentycznych, satysfakcjonujących więzi z innymi.